W wyniku ataku terrorystycznego często dochodzi do skażenia biologicznego lub chemicznego ludzi, sprzętu, budynków i środowiska. W tej sytuacji nieodzownym elementem w walce ze skutkami ataku biologicznego jest dekontaminacja. Przeprowadzenie dekontaminacji na dużą skalę jest przedsięwzięciem wymagającym dobrej znajomości przedmiotu, dysponowania środkami technicznymi i sprawną logistyką. Wysokie są także koszty dekontaminacji.


PROCEDURY LIKWIDACJI SKUTKÓW UŻYCIA BRONI BIOOGICZNEJ

Zadania
1. Opracować zbiór procedur, likwidujących skażenie z jednoczesnym zapobieganiem jego rozprzestrzenianiu się.
2. Zdefiniować obowiązki poszczególnych zespołów i osób w czasie całego procesu odkażania, biorąc pod uwagę nie tylko osiągnięcie celu, ale również procedury zapewniające bezpieczeństwo wszystkim biorącym udział w operacji.
3. Zaznajomić cały personel ze złożonością prowadzonych czynności i wystepującymi zagrożeniami.

Podstawy działań dekontaminacyjnych
1. Pomieszczenia podejrzane o skażenie w zależności od charakteru, w jakim są używane, wymagają odmiennych metod postępowania, jak i użycia różnego sprzętu. Niezależnie od ogólnych wytycznych, dla każdego pomieszczenia, obszaru użytkowanego, biorąc pod uwagę różnorodność możliwych zagrożeń, postępowanie musi uwzględniać konkretne indywidualne uwarunkowania.
2. Likwidowanie zagrożeń związanych z zastosowaniem broni biologicznej jest zbiorowym działaniem szeregu służb, których personel jest wyszkolony w zakresie postępowania w tego typu działaniach.
3. Założenie, że skażenie jest realnym zagrożeniem i może się rozprzestrzeniać, stanowi wyjście do opracowania wszelkich procedur mających na celu jego likwidację. Aby osiągnąć ten cel skażenie musi być zidentyfikowane, zlokalizowane i wreszcie zlikwidowane.

Ogólne zasady postępowania
1. Po otrzymaniu informacji o podejrzeniu skażenia w pierwszej
kolejności wprowadza się wcześniej przygotowane plany ewakuacyjne. Personel ewakuowany z podejrzanego pomieszczenia gromadzony jest natychmiast we wcześniej określonym miejscu i poddany wstępnej selekcji. Wyznaczona zostaje strefa zagrożenia w promieniu co najmniej 40-u metrów od skażonego obszaru lub budynku.
2. Działania medyczne. Osoby podejrzane o kontakt z patogenami badane są przez wykwalifikowany personel medyczny. Personel medyczny ocenia stan zdrowia każdej z osób poszkodowanych.
3. Ruch do i ze strefy zagrożenia jest ściśle kontrolowany.
Wprowadzany jest zakaz wstępu dla wszystkich osób bez stosownego wyposażenia ochronnego. Po zakończeniu oceny sytuacji, odpowiedzialne służby określają stosowny do sytuacji tryb postępowania.
4. Pierwszą czynnością w procesie odkażania obiektu jest pobranie próbek pozwalających na zdiagnozowanie patogenu użytego do ataku oraz określenie rozmiaru skażenia.

Etap planowania
1. Współdziałanie służb jest kluczem do skutecznego planowania działań oraz skutecznej ich realizacji. Podstawowe znaczenie ma tu dobra współpraca i łączność pomiędzy poszczególnymi służbami Dostęp do informacji w czasie rzeczywistym ma decydujące znaczenie dla powodzenia działań pozwalających na zwalczenie skutków użycia broni biologicznej.
2. W każdym rodzaju pomieszczeń występują specyficzne uwarunkowania, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem wdrażania określonych czynności odkażających. Dostosowanie opracowanych procedur postępowania do lokalnych uwarunkowań opierać się będzie na doborze logicznych czynności zapewniających skuteczność prowadzonych działań. Czynniki, które powinny być wzięte pod uwagę przy podejmowaniu decyzji to między innymi:
a. powierzchnia obszaru skażonego, do której należy wliczyć wszystkie pomieszczenia przyległe a nie odgrodzone od niego fizycznymi przegrodami.
b. aktualne plany obszaru z wyznaczoną strefą skażoną, identyfikujące skażony obszar.
c. oprzyrządowanie techniczne danego pomieszczenia, rozmieszczenie pomieszczeń magazynowych, wypoczynkowych, umiejscowienie sufitów podwieszonych, pozycje rur, instalacji elektrycznej, wentylacyjnej oraz okien.
d. meble, obrazy, ozdoby, rzeczy osobiste, które mogą być poddane procesom dekontaminacyjnym.
e. ważne dokumenty i zasoby archiwalne.
3. Dobre rozpoznanie jest podstawą skuteczności każdej operacji. Pełna wiedza, z jakim czynnikiem mamy do czynienia i jakie mogą wystąpić zagrożenia, jest podstawą całkowitej skuteczności podjętych działań. Rozpoznanie musi być prowadzone w czasie rzeczywistym i musi być na tyle dokładne, jak to tylko jest możliwe. Miejsca szczególnie narażone na skażenia lub miejsca, z których pobierane są próbki i potwierdzona później obecność patogenów, mają kluczowe znaczenie dla przeprowadzenia skutecznej dezynfekcji. Na skuteczność działań ma również wpływ szczegółowy podział obowiązków i odpowiedzialności na każdym ich etapie.
4. Zaplecze logistyczne odgrywa olbrzymią rolę w operacji i od niego w dużej mierze zależy powodzenie działań. Po zdiagnozowaniu rodzaju drobnoustroju użytego w ataku biologicznym, należy opracować plan działania. Plan działania powinien określać:
a. Ilość i rodzaj roztworu dezynfekcyjnego potrzebnego do dekontaminacji (w zależności od typu skażenia i rodzaju powierzchni). Należy w nim uwzględnić wszelkie czynniki wewnętrzne (meble itp.), które mogłyby utrudnić skuteczne przeprowadzenie dezynfekcji.
b. Sprzęt taki jak ubrania ochronne, maski, aparaty opryskowe, kanistry na środki dezynfekcyjne i sprzęt czyszczący, musi być odpowiednio dobrany i przygotowany do działania.
c. Ważnym elementem działania jest wsparcie i współpraca różnych służb. Podwykonawcy odgrywać będą istotną rolę w przygotowaniu i wykonaniu wszelkich czynności pomocniczych.

Etap działań wstępnych
1. Przed wejściem do pomieszczeń należy bezwzględnie upewnić się, czy spełnione są podstawowe warunki bezpieczeństwa:
a. czy ludzie dysponują właściwym ubiorem i środkami
ochrony osobistej?
b. czy nie grozi wybuch gazu?
c. czy nie grozi porażenie prądem elektrycznym?
2. Przed rozpoczęciem prac w skażonej strefie przed przygotowaniem
pomieszczeń do dezynfekcji, nastąpić musi pełne rozpoznanie techniczne obiektu przez Zespół, który przeprowadzać będzie później zabiegi dekontaminacyjne. Muszą zostać wyraźnie sprecyzować wszelkie przeszkody utrudniające skuteczną dezynfekcję lokalu, które przed rozpoczęciem odkażania muszą być usunięte.
3. Po zakończeniu rozpoznania następuje przygotowanie pomieszczenia do odkażenia. Głównym zadaniem prac przygotowawczych jest usunięcie sprzętu, który uniemożliwia skuteczne odkażenie obiektu.
4. Wszystkie przedmioty i sprzęty wytypowane do usunięcia przed dekontaminacją przenoszone są do wcześniej wytypowanegoo bszaru, gdzie podlegać będą osobnym zabiegom odkażającym.
5. Po przeprowadzeniu wstępnych czynności przygotowawczych i zaaprobowaniu stanu przygotowania lokalu do odkażenia, można przystąpić do czynności odkażających.

Odkażanie
1. Do skażonego pomieszczenia wkracza zespół odkażający z mechanicznymi spryskiwaczami (np. ogrodowe) wypełnionymi wytypowanym wcześniej roztworem dezynfekcyjnym, wraz z kanistrami (pojemnikami) z wcześniej przygotowanym roztworem preparatu. Ilość roztworu dezynfekcyjnego przygotowana jest proporcjonalnie do ilości metrów kwadratowych skażonej powierzchni.
2. Roztworem VIRCONU opryskiwane są wszystkie powierzchnie, zgodnie z wcześniej przygotowanym planem działania. Opryskowi może być poddane całe pomieszczenie (podłogi, ściany, sufity) lub tylko ściśle określone miejsca. Po dokonaniu dezynfekcji, pomieszczenie zamykane jest na okres 15-u minut. W przypadku, gdy istnieje podejrzenie wąglika, do dezynfekcji używany jest roztwór PERASAFE, po 15-u minutach, zespół ponownie wchodzi do pomieszczenia, sprawdzając czy wszystkie powierzchnie nadal są wilgotne i w razie potrzeby dokonuje stosownych oprysków. W takiej sytuacji pomieszczenie jest zamykane na kolejnych 10 minut.

Czynności po przeprowadzeniu odkażenia
1. Po upływie wymaganego okresu czasu, do pomieszczenia wchodzi zespół odkażający, którego zadaniem jest doprowadzenie lokalu do pierwotnej używalności po przeprowadzonej dezynfekcji. Podstawowe wyposażenie zespołu odkażającego to:
a. mechaniczne spryskiwacze (ogrodowe) z wodą, pojemniki z wodą.
b. gąbki, papierowe ręczniki
c. wiadra i szczotki
d. beczki (duże pojemniki) na niebezpieczne odpady
e. odkurzacze (suche i mokre)
2. Zadaniem zespołu odkażającego jest usunięcie z pomieszczenia wszelkich odpadów oraz pozostałości środka dezynfekującego. Wszystkie powierzchnie oraz sprzęt winny być wymyte czystą wodą. Z chwilą zakończenia procesu mycia, wszystkie wejścia i korytarze prowadzące do skażonego pomieszczenia muszą być odkażone w podobny sposób jak dezynfekowano skażone pomieszczenie.

Pobieranie próbek
1. Po zakończeniu procesu odkażania, pobierane są odpowiednie próbki weryfikujące skuteczność przeprowadzonej dezynfekcji. Pobieranie próbek przeprowadzane jest zgodnie z wcześniej przygotowanym planem.
2. Po potwierdzeniu skuteczności zabiegów dezynfekcyjnych metodami laboratoryjnymi, można przystąpić do ponownego korzystania z pomieszczenia.


METODYKA DEZYNFEKCJI POMIESZCZEÑ BIUROWYCH PO ATAKU BIOTERRORYSTYCZNYM

Przygotowanie

1. Opróżnić pomieszczenie - spakować ruchome urządzeniai sprzęt do wcześniej przygotowanych plastikowych worków. Szczelnie je zamknąć i oznakować.
2. Dokonać wstępnej selekcji przedmiotów przeznaczonychdo dezynfekcji. Przedmioty wykonane z materiałów porowatychi nasiąkających wodą (drewno, papier, porowata ceramika, porowataguma), a także przedmioty pęknięte lub uszkodzone należyspakować do worków, szczelnie zamknąć oraz oznaczyć „Dozniszczenia". Za pomocą skanerów skopiować ważne dokumenty i archiwa. Można w tym celu przeprowadzić kable ze skażonegopomieszczenia do "czystej strefy" gdzie zlokalizowany jest komputer. Wszelkie dokumenty powinny być spakowane do worków i oznakowane „Do zniszczenia".
3. Obrazy i inne dekoracje wiszące na ścianach należy zdjąć, włożyć do worków, szczelnie zamknąć i odpowiednio oznakować pod kątem późniejszej (ewentualnej) dekontaminacji.
4. Wszelkiego rodzaju artykuły piśmienne jak pióra, długopisy, ołówki, bloczki z papierem pakować w worki, szczelnie zamknąć i oznakować do późniejszego zniszczenia.
5. Komputery, drukarki, monitory, fotokopiarki, telefony mogą pozostać w miejscu skażonym, należy jednakże się spodziewać, że niektóre z nich ulegną zniszczeniu w trakcie zabiegów dezynfekcyjnych. Alternatywnym rozwiązaniem jest ich zamknięcie w szczelne worki pod kątem ewentualnego odkażenia poprzez napromieniowanie, (jeżeli ze względów konstrukcyjnych jest to możliwe).
6. Szafy i biurka należy opróżnić. Zawartość ich winna być spakowana w szczelne worki i oznakowana pod kątem późniejszego zniszczenia.
7. Sprawdzić drożność instalacji kanalizacyjnej (jeżeli taka występuje): oczyścić studzienki ściekowe, mechanicznie udrożnić odpływ wody.
8. Wszystkie worki należy przenieść do wcześniej wytypowanego miejsca, gdzie zostaną zniszczone lub przed dalszym transportem poddane zostaną dezynfekcji.

Dezynfekcja
Na powierzchnie pomieszczeń, mebli, sprzętu, nanieść poprzez oprysk lub używając nasączonej gąbki roztwór preparatu dezynfekcyjnego VIRCON. (Przy skażeniach wąglikiem zaleca się stosowanie preparatu PeraSafe). Po 20 min. powierzchnie starannie spłukać czystą, nie skażoną wodą. Po zabiegu dezynfekcyjnym należy pobrać próbki dla oceny skuteczności dezynfekcji


METODYKA DEZYNFEKCJI KUCHNI I MAGAZYNÓW ŻYWNOŚCI PO ATAKU BIOTERRORYSTYCZNYM DEZYNFEKCJA POMIESZCZEŃ, BLATÓW ROBOCZYCH, STOŁÓW, SZTUĆCÓW I DROBNEGO SPRZĘTU

Przygotowanie

1. Opróżnić pomieszczenie - spakować ruchome urządzenia i sprzęty do wcześniej przygotowanych plastikowych worków, które należy szczelnie zamknąć i stosownie oznakować.
2. Resztki żywności spakować do odpowiednich plastikowych worków, szczelnie zamknąć oraz oznaczyć do późniejszego zniszczenia.
3. Sprawdzić drożność instalacji kanalizacyjnej: oczyścić studzienki ściekowe, mechanicznie udrożnić odpływ wody (nie wolno przepychać instalacji wodą pod ciśnieniem!)
4. Wyłączyć z sieci i zdemontować maszyny i urządzenia.
5. Dokonać wstępnej selekcji przedmiotów przeznaczonych do dezynfekcji. Przedmioty wykonane z materiałów porowatych i nasiąkających wodą (drewno, papier, porowata ceramika, porowata guma), a także przedmioty pęknięte lub uszkodzone należy spakować do szczelnych worków, zamknąć oraz oznaczyć, że przeznaczone są do zniszczenia.

Dezynfekcja
1. Na powierzchnię nanieść poprzez oprysk lub przy użyciu gąbki roztwór preparatu dezynfekcyjnego VIRCON
2. Po 20 min. powierzchnie starannie spłukać nie skażoną wodą.
(W przypadku ataku z użyciem wąglika stosować PeraSafe)


DEZYNFEKCJA LODÓWEK, ZAMRAŻAREK, ROBOTÓW KUCHENNYCH ITP.

Przygotowanie

1. Upewnić się, że urządzenia nie są pod napięciem.
2. Zdemontować maszyny i urządzenia, dokonać selekcji elementów poddawanych dalszemu myciu i dezynfekcji (elementy uszkodzone wrzucić do odpowiednio oznakowanych worków).
3. Resztki żywności spakować do odpowiednich plastikowych worków, szczelnie zamknąć oraz oznaczyć, że przeznaczone są do zniszczenia.

Dezynfekcja
1. Zdezynfekować obiekty 1.62% roztworem PeraSafe
2. Po 20 min. powierzchnie przetrzeć czystą ścierką zwilżoną w wodzie.
3. Suszyć powietrzem, nie używać ścierek i ręczników.

UWAGA: należy unikać zbyt obfitego nawilżania powierzchni, aby ustrzec urządzenia przed przedostawaniem się wody i roztworów pod osłony elektrycznego osprzętu i do warstwy izolacyjnej urządzeń chłodniczych